Go, Igo, Baduk, Weiqi (囲碁)
≡ Menu

Altis de caelis venio

 «Das Jahr 1534 erwies sich für Martin Luther in Wittenberg als sehr segensreich. Die erste Gesamtausgabe seiner Bibelübersetzung war erschienen und einige Tage vor Weihnachten wurde ihm sein sechstes Kind, das Margretlein, geboren. Während Luther die Weihnachtspredigt über Lukas 2, 8-20 ausarbeitete, fanden seine Gedanken Wort und Weise zu einem der schönsten deutschen Weihnachtslieder: Vom Himmel hoch da komm ich her. 1913 gab Hans Lüstenröder in Frankfurt a.M. ein Büchlein heraus: Lauda Sion Salvatorem! Cantica Latina mit der lateinischen Übertragung des Lutherliedes durch Heinrich Hansen, Pfarrer auf der nordfriesischen Insel Pellworm.», aus: Josef Hohl, Tiro 37/1991 (H. 11/12) S. 2, zitiert nach: www.gottwein.de

Altis de caelis venio


PDF: Noten und Text

1. Altis de caelis venio
Novumque vobis nuntio,
Quo maius et iucundius
Nil percepistis auribus.

2. Est natus puer hodie
Ex casta vobis virgine,
Puerulus tenellulus,
Quo cunctus gaudet populus.

3. Est verus Dei filius
Salvator, Christus, Dominus,
Salvabit ipse populum,
Redemptor erit gentium.

4. Salutem vobis tribuet,
Quam Deus pater conferet,
Nobiscum in caelestibus
Vivetis regionibus.

5. En signum vobis indico:
Nunc iacet in praesepio
Amictus incunabulis,
Qui mundum portat umeris.

6. O res quam laeta omnibus!
Eamus cum pastoribus,
Laeto visamus animo,
Quod Deus dat in Filio!

7. Attende, cor, et aspice:
Quis iacet hic in stramine?
Quis pulcher est infantulus?
Est sane dulcis Iesulus.

8. O salve, hospes nobilis,
Qui homines non respuis,
Hanc venis in miseriam:
Quid gratus Tibi porrigam?

9. Rerum creator omnium,
Nunc ubi est imperium,
Cum iaces in graminibus,
Quae edunt bos et asinus?

10.En mundus quamvis latior,
Auro gemmisque stratior,
Et margaritis splendidus
Prae cunis his, heu quantulus!

11. Faenum et incunabula
Sunt purpura et serica,
In quibus, Rex ditissime,
Splendes fulgesque lucide.

12. Sic vere mihi indicas,
Quantopere fastidias
Terrenas res et glorias
Honores et divitias.

13. O Jesu, meum animum
Fac Tibi purum lectulum,
In quo – ah, quantum gaudium! –
Quiescas in perpetuum

14. Qua re exsultat animus
Laetisque canit fidibus,
Et verum clamat euoe
Hoc salutari tempore.

15. Laus honor Deo Maximo
Et parto Unigenito,
Qui angelis est gaudium
Et nobis novum saeculum!

Bern, Burgerbibliothek, Cod. 85, f. 77r
Biblia Latina (Vulgata), zweite Hälfte des 9. Jahrhunderts, Bretagne

Bern, Burgerbibliothek, Cod. 85, f. 77v
Biblia Latina (Vulgata), zweite Hälfte des 9. Jahrhunderts, Bretagne

[1] Factum est autem in diebus illis exiit edictum a Caesare Augusto ut describeretur universus orbis.
Ἐγένετο δὲ ἐν ταῖς ἡμέραις ἐκείναις ἐξῆλθεν δόγμα παρὰ Καίσαρος Αὐγούστου ἀπογράφεσθαι πᾶσαν τὴν οἰκουμένην.

[2] Haec descriptio prima facta est praeside Syriae Cyrino.
αὕτη ἀπογραφὴ πρώτη ἐγένετο ἡγεμονεύοντος τῆς Συρίας Κυρηνίου.

[3] Et ibant omnes ut profiterentur singuli in suam civitatem.
καὶ ἐπορεύοντο πάντες ἀπογράφεσθαι, ἕκαστος εἰς τὴν ἑαυτοῦ πόλιν.

[4] Ascendit autem et Ioseph a Galilaea de civitate Nazareth in Iudaeam civitatem David quae vocatur Bethleem eo quod esset de domo et familia David,
Ἀνέβη δὲ καὶ Ἰωσὴφ ἀπὸ τῆς Γαλιλαίας ἐκ πόλεως Ναζαρὲθ εἰς τὴν Ἰουδαίαν εἰς πόλιν Δαυὶδ ἥτις καλεῖται Βηθλέεμ, διὰ τὸ εἶναι αὐτὸν ἐξ οἴκου καὶ πατριᾶς Δαυίδ,

[5] ut profiteretur cum Maria desponsata sibi uxore praegnate.
ἀπογράψασθαι σὺν Μαριὰμ τῇ ἐμνηστευμένῃ αὐτῷ, οὔσῃ ἐγκύῳ.

[6] Factum est autem cum essent ibi impleti sunt dies ut pareret,
Ἐγένετο δὲ ἐν τῷ εἶναι αὐτοὺς ἐκεῖ ἐπλήσθησαν αἱ ἡμέραι τοῦ τεκεῖν αὐτήν,

[7] et peperit filium suum primogenitum et pannis eum involvit et reclinavit eum in praesepio quia non erat eis locus in diversorio
καὶ ἔτεκεν τὸν υἱὸν αὐτῆς τὸν πρωτότοκον, καὶ ἐσπαργάνωσεν αὐτὸν καὶ ἀνέκλινεν αὐτὸν ἐν φάτνῃ, διότι οὐκ ἦν αὐτοῖς τόπος ἐν τῷ καταλύματι.

[8] et pastores erant in regione eadem vigilantes et custodientes vigilias noctis supra gregem suum
Καὶ ποιμένες ἦσαν ἐν τῇ χώρᾳ τῇ αὐτῇ ἀγραυλοῦντες καὶ φυλάσσοντες φυλακὰς τῆς νυκτὸς ἐπὶ τὴν ποίμνην αὐτῶν.

[9] et ecce angelus Domini stetit iuxta illos et claritas Dei circumfulsit illos et timuerunt timore magno
καὶ ἄγγελος κυρίου ἐπέστη αὐτοῖς καὶ δόξα κυρίου περιέλαμψεν αὐτούς, καὶ ἐφοβήθησαν φόβον μέγαν.

[10] et dixit illis angelus nolite timere ecce enim evangelizo vobis gaudium magnum quod erit omni populo
καὶ εἶπεν αὐτοῖς ὁ ἄγγελος· μὴ φοβεῖσθε, ἰδοὺ γὰρ εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαρὰν μεγάλην ἥτις ἔσται παντὶ τῷ λαῷ,

[11] quia natus est vobis hodie salvator qui est Christus Dominus in civitate David.
ὅτι ἐτέχθη ὑμῖν σήμερον σωτὴρ ὅς ἐστιν χριστὸς κύριος ἐν πόλει Δαυίδ.

[12] Et hoc vobis signum: invenietis infantem pannis involutum et positum in praesepio.
καὶ τοῦτο ὑμῖν τὸ σημεῖον, εὑρήσετε βρέφος ἐσπαργανωμένον καὶ κείμενον ἐν φάτνῃ.

[13] Et subito facta est cum angelo multitudo militiae caelestis laudantium Deum et dicentium:
καὶ ἐξαίφνης ἐγένετο σὺν τῷ ἀγγέλῳ πλῆθος στρατιᾶς οὐρανίου αἰνούντων τὸν θεὸν καὶ λεγόντων·

[14] «Gloria in altissimis Deo et in terra pax in hominibus bonae voluntatis»
δόξα ἐν ὑψίστοις θεῷ καὶ ἐπὶ γῆς εἰρήνη ἐν ἀνθρώποις εὐδοκίας.

[15] Et factum est ut discesserunt ab eis angeli in caelum pastores loquebantur ad invicem: «transeamus usque Bethleem et videamus hoc verbum quod factum est, quod fecit Dominus et ostendit nobis.»
Καὶ ἐγένετο ὡς ἀπῆλθον ἀπ’ αὐτῶν εἰς τὸν οὐρανὸν οἱ ἄγγελοι, οἱ ποιμένες ἐλάλουν πρὸς ἀλλήλους· διέλθωμεν δὴ ἕως Βηθλέεμ καὶ ἴδωμεν τὸ ῥῆμα τοῦτο τὸ γεγονὸς ὃ ὁ κύριος ἐγνώρισεν ἡμῖν.

[16] Et venerunt festinantes et invenerunt Mariam et Ioseph et infantem positum in praesepio.
καὶ ἦλθαν σπεύσαντες καὶ ἀνεῦραν τήν τε Μαριὰμ καὶ τὸν Ἰωσὴφ καὶ τὸ βρέφος κείμενον ἐν τῇ φάτνῃ·

[17] Videntes autem cognoverunt de verbo quod dictum erat illis de puero hoc
ἰδόντες δὲ ἐγνώρισαν περὶ τοῦ ῥήματος τοῦ λαληθέντος αὐτοῖς περὶ τοῦ παιδίου τούτου.

[18] Et omnes qui audierunt mirati sunt et de his quae dicta erant a pastoribus ad ipsos.
καὶ πάντες οἱ ἀκούσαντες ἐθαύμασαν περὶ τῶν λαληθέντων ὑπὸ τῶν ποιμένων πρὸς αὐτούς·

[19] Maria autem conservabat omnia verba haec conferens in corde suo
ἡ δὲ Μαριὰμ πάντα συνετήρει τὰ ῥήματα ταῦτα συμβάλλουσα ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτῆς.

[20] Et reversi sunt pastores glorificantes et laudantes Deum in omnibus quae audierant et viderant sicut dictum est ad illos.
καὶ ὑπέστρεψαν οἱ ποιμένες δοξάζοντες καὶ αἰνοῦντες τὸν θεὸν ἐπὶ πᾶσιν οἷς ἤκουσαν καὶ εἶδον καθὼς ἐλαλήθη πρὸς αὐτούς.

Formentraining leicht gemacht

Die Website tinctor.de liefert einen Formentrainer, um Endungen der lateinischen Substantive und Verben einzuüben. Die abgefragten Formen können dem Lernstand angepasst werden.



Tinctor

Timeo Danaos et dona ferentes


Sean Connery zitiert Vergil, Aeneis II 49: Timeo Danaos et dona ferentes (The Rock, 1996)

Ergänzende Wikipediaartikel

Hinweis via: unklassisch (Podcast)